Vatoz Balıkları
Göğüs yüzgeçleri burnunu (müzo) sarmamaktadır. Karın yüzgeçleri derin oyukludur. Kuyruk yüzgeci az inkişaf etmiştir. Bazılarında mevcut değildir. Kuyruğu gövdesinden bariz bir şekilde ayrılmış ve ucunda iki küçük sırt yüzgecini taşımaktadır. Derisi alelâde ve oldukça dikenlidir. Erkeklerin dişleri dişilerinkinden farklıdır. Erkeklerin herbir göğüs yüzgecinde çok iri dikenler mevcuttur. Bundan başka, erkeklerin karın yüzgeçleri kopulâsyon organile teçhiz edilmiştir.
Ekseriya kuzey denizinde fazla sayıda türlerine rastlanmaktadır. Karadenizde yalnız bir türü mevcuttur.
Raja clavata (Deniz tilkisi, Dikenli vatoz)
Öndeki, genişlemiş ve disk şeklinde yassılaşmış olan kısım ki, bu kısım, başı, gövdeyi ve burunuihata eden uzun göğüs yüzgeçlerini ihtiva etmektedir ve s) gerideki kısım ise, incelmiş ve kuvvetli kuyruk kısmı, gerisinde ikiorta büyüklükte sırt yüzgecini ihtiva etmekte olup, küçük kuyruk yüzgeci ile nihayetlenmektedir. Vücudün öndeki genişlemiş olan kısmına, gerideki karın yüzgeçleri bağlanmaktadır. Erkekleri, ilk bakışta, dişilerden ayırt etme imkânını veren kopulatif organlar mevcuttur. Gövdenin alt ve üst sathı üzerinde fazla sayıda dikenler bulunur. Bunlardan vücudün üst kısmında olanlar, yatık olarak yer almışlardır. Bunlardan başka, muayyen yerlerde bulunan keratin pullar üzerinde geriye doğru eğik iri dikenler mevcuttur. Bunlardan en fazla göze çarpanı, gövdenin sırt
tarafında ve kuyruk boyunca sıralanmış olan 15-20 tanesidir. Erginleşmiş erkeklerde, bunların iyi inkişaf etmedikleri görülür. Burun delikleri, ağzı ve beş çift solungaç deliği vücudün alt tarafında, gözleri ve hemen gerisindeki büyük delikler teşkil eden Spiraculumlar vücudün üst tarafında bulunmaktadır. Fazla miktarda diş çenelerde iğri olarak sıralanmıştır. Ergin dişilerde, dişlerin serbest satıhları yassılaşmış, erkeklerde ise sivrilmiştir. Vücut rengi çok değişiktir. Üstü, sarı kırmızı veya boz zemin üzerinde sarı beyaz büyük yuvarlak lekeler ihtiva etmektedir. Bunların arasına, çok ufak siyah lekeler serpilmiştir. Vücudün alt tarafı beyazdır. Yüzgeç kenarları menekşeye yakın bir renktedir. Ekseriya sırt ve karın kısımları, zemin rengine uyacak şekilde tebeddül etmektedir.
Umumiyetle, dişilerin uzunluğu 1 metreden fazla, ağırlığı ise 40 kilograma yakındır. Erkekler dişilerden küçük olup 70-75 cm kadardırlar.
Karadeniz, Kerç boğazı, Akdeniz, Kuzeydenizi ve Baltık denizlerinde yaşamaktadır. Atlantik okyanusunda ise, Avrupa sahilleri boyunca, kuzeye doğru, îslanda ve Murmansk sahillerine
kadar rastlanmaktadır.
Karadeniz, Kerç boğazı, Akdeniz, Kuzeydenizi ve Baltık denizlerinde yaşamaktadır. Atlantik okyanusunda ise, Avrupa sahilleri boyunca, kuzeye doğru, îslanda ve Murmansk sahillerine
kadar rastlanmaktadır.
Bütün sene, sahillerin kumlu ve çamurlu olan dip kısımlarında yaşamaktadırlar (*). Gündüzleri sakin vaziyette göğüs yüzgeçleriyle dibe dayanarak ve vücudün orta kısmını yukarıya kaldırarak yatmaktadır. Geceleri ise, fazla hareket ederek avını yakalar. Başlıca muhtelif balıklarla, bu arada kalkan, ringa, kumbalığı, istavrit, keza krustase, kurtlar, mollusklar, aktinyalar vediğer hayvanlarla beslenmektedir.
Çiftleşmeden sonra, dişiler ilkah edilmiş yumurtaları, birbirinin peşi sıra bırakırlar. Kırım sahillerinde yumurtlama zamanıNisandan Temmuzun nihayetine kadardır. Bir dişi tarafından bırakılmış olan yumurtanın miktarı, şimdiye kadar tamamiyle tespit edilememiştir. Tahmine göre,10-20 civarında değişmektedir. Verilen bu miktardan az veya çok olabilir. Her bir yumurta, dört tane boynuz şeklinde çıkıntıları bulunan, dört köşeli kalın keratin kapsül içindedir. Kapsülün yan tarafında bulunan gevşek
lifler, yumurtanın dibe tutunmasına hizmet eder. Kapsülün uzunluğu, boynuzlariyle beraber 11 sm. yakındır. Yavrular, doğdukları zaman, ortalama olarak, 12,6 sm. dir.
Balıkların üzerinde rastlanan parazitler arasında en fazla, Cestod’lar bulunmaktadır. Bilhassa Echeneibothrium variabile, zikre şayandır.
Muhtelif avlama vasıtalariyle, bu arada, ağ, olta, v.s. diğer cihazlarla avlanırlar. Bu balık yemek için ve yağ istihracında kullanılmaktadır.
1938 de deniz tilkisi, deniz kedisi ve köpek balığı ile birlikte 386,3 ton tutulmuştur
1 yorum